Post-Evangelische Perikelen

Een speeltuin als goed nieuws

De afgelopen weken heb ik geschreven over onze studiereis over gemeentestichting in Engeland. De laatste dagen van onze reis brachten we bij Jim en Julliet Kilpin door. Jim en Juliet zijn samen met Stuart Murray de oprichters van Urban Expression.  Ze zijn over de jaren voor mij en mijn vrouw een groot voorbeeld en inspiratie geweest. Deel van ons gemeentestichtend werk is gebaseerd op hun werk in Londen.

Jim en Juliet wonen nu ongeveer 9 jaar in Shadwell, een achterstandswijk in Londen. Ze hebben jaren geïnvesteerd in contacten met de buurt en kennen inmiddels honderden mensen. Daarbij hebben ze het initiatief genomen tot het maken van een bewaakte speeltuin voor kinderen. Zij zien dat als goed nieuws voor de buurt, als het zichtbaar maken van Gods Koninkrijk en goedheid voor de mensen in hun omgeving. Nu, na negen jaar is er een informele huisgroep ontstaan van zo’n 10 tot 15 man.

Martijn schrijft in zijn verslag een aantal dingen op die hem zijn bijgebleven:

“Bij dit soort gemeentestichting kan je snel niet spreken over tientallen bekeringen. Snel scoren gaat niet als je mensen met allerlei problemen (financieel, verslavingen, gezinsproblemen) bij Jezus wilt brengen.

Gaaf om Steve te spreken, een verslaafde, dakloze man die was geraakt door de liefde van Jim en Julliet, in eerste instantie via gratis maaltijden. Hij leefde ruim 35 jaar op straat, kent de hele onderwereld, maar was nu vrij van verslavingen, wilde theologie studeren en was nu een steun voor de hoeren, pooiers, daklozen en verslaafden die hij kende.

Zo’n initiatief eist veel van je gezin, dat was zichtbaar en proefbaar. De initiatiefnemers wilden nu een tijd van rust inbouwen, maar God had nog niet voorzien in iemand die het werk kon overnemen. Da’s pittig.

Het was voor Jim en Julliet ontmoedigend dat de mensen die in de loop van de jaren waren gaan geloven en hun levensomstandigheden hadden verbeterd al snel naar betere woongebieden verhuisden.

Lastigste probleem is om dit soort gemeenschappen zelfdragend te maken. Mensen verhuizen snel als ze het beter krijgen en leiders opleiden kost tientallen jaren. Een gemeenschap tot stand brengen in zo’n context lijkt eerder een kwestie van generaties dan van jaren te zijn.

Zonder ondersteuning van ‘middenklasse kerken’ lijkt het erg lastig om dit soort initiatieven mogelijk te maken. Kerken met middenklasse christenen zullen een koninkrijksvisie moeten krijgen die breder is dan hun eigen gemeente om dit soort initiatieven mogelijk te maken.”

Auto naar de sloop

Verdrietig nieuws, nou ja verdrietig; het gaat maar om een auto. Vandaag gaat onze engelse auto naar de sloop. Zes jaar geleden hebben we deze auto met een rechts stuur van de oma van Lindsey gekregen die op haar 88ste besloten had om te stoppen met autorijden. Vandaag moest hij APK gekeurd worden, maar daar komt hij niet doorheen, dus wordt het een pakketje. Vanmiddag gaat hij naar de sloop.

Jammer! De komende weken gaan we maar fietsen en dan op zoek naar een andere...

Rob Oudkerk en het overgewicht van de kerk

Vrijdagavond keek ik naar Pauw & Witteman. Daar was Rob Oudkerk te gast. Rob Oudkerk (huisarts en oud-wethouder in Amsterdam) wordt lector 'Leefstijlverandering bij Jongeren' op de Haagse Hogeschool. Oudkerk gaat via het lectoraat onderzoeken hoe overgewicht bij kinderen op zo jong mogelijke leeftijd kan worden aangepakt.

Zaterdag was ik op de dag van ECM over gemeentestichten, waar Teun van de Leer sprak over de verdikking van het kerkbegrip. Deze verdikking begon al in de 2de eeuw na Christus, waarbij er van alles aan de kerk werd gehangen wat er niet bij hoorde. Het gevaar van deze verdikking van de kerk is dat ze te vast wordt. Vernieuwing wordt steeds lastiger. Ze verliest haar missionaire wendbaarheid en kan niet meer goed inspelen op culturele verandering.

Terwijl ik naar Teun luisterde over de verdikking van de kerk, moest ik denken aan een meneer in Amerika die ik op televisie heb gezien. Hij was zo dik dat hij niet meer zijn huis uit kon. Het gevaar van verdikking van de kerk is dat ook zij haar huis niet meer uit kan komen.

Teun had het echter niet alleen over de verdikking van het kerkbegrip, maar ook over de tegenhanger: de verdunning van het kerkbegrip. Ook dit riep gelijk allemaal beelden bij mij op van hele dunne modellen die te mager zijn om nog in Spanje op de catwalk te mogen lopen. Volgens Teun heeft verdunning ook problemen en gevaren. Kerk wordt dan te vluchtig; er is niets op terug te vallen. We gaan dan van hype naar hype, waarbij het wiel elke keer opnieuw moet worden uitgevonden. Bij een te grote verdunning van de kerk wordt het geschenk van traditie te weinig op waarde geschat, waarbij Teun 'traditie' ziet als het levende geloof van de doden in plaats van een dood geloof van de levenden. Dat laatste vond ik een inspirende zin.

Zo zat ik te luisteren naar Teun met beelden van mooie magere modellen in mijn hoofd en dikke vette mannen. Wat een extremen! Misschien dat Rob Oudkerk ook iets voor de kerk kan betekenen...

 

Jezus' liefde laten zien aan homo's en lesbiennes

Vanuit ons bezoek aan Matt en David reden wij door naar Birmingham voor een studieweekend met Stuart Murray. Tijdens dit weekend kwamen we in gesprek met twee mannen die in Oxford ontmoetingsavonden / lezingen organiseren voor homo's, lesbiennes en transseksuelen. De twee mannen willen juist aan deze - vaak door de kerk uitgespuugde - mensen laten zien dat God van ze houdt en ze onvoorwaardelijk accepteert. De avonden zijn helemaal onderdeel van het wereldje: posters worden opgehangen in gaybars, tijdens de avonden zijn homo's en lesbiennes zelf aan het woord, na afloop van de avond gaan ze een drankje drinken in de lokale gaybars. Inmiddels staan ze op het punt een huisgroep te starten, er groeit iets moois bij mensen die heel kwetsbaar zijn.

Martijn heeft een aantal interessante opmerkingen hierbij geschreven die hem waren bijgebleven:"

"Het lijkt me terecht dat je deze mensen niet om de oren slaat met bijbelse voorschriften (kennen ze meestal al), maar ze vooral laat zien dat Jezus van ze houdt. Vanuit die liefde kan mogelijk gaan groeien dat ze hun leefwijze aanpassen, maar dit is geen vereiste vooraf.

Het veelgehoorde belong-believe-behave gebeurt hier in de praktijk. Dat is effe wennen en vraagt een heel andere benadering.

Let op dubbele bodems: als iemand je vraagt wat jij denkt van een leefwijze, dan zit er vaak een vraag onder: accepteer je mij echt? Onderscheid tussen ‘de zonde’ en ‘de zondaar’ is in de praktijk nauwelijks te maken. Ze kiezen er in dit stadium voor vooral liefde te laten zien.

Is seksuele zonde een groter probleem voor God dan b.v. de verkeerde omgang met geld en bezit door veel christenen? Lijkt vaak wel zo, maar ik kan me daar weinig bij voorstellen. Jezus sprak meer over geld en bezit dan over seksualiteit. Heb hier geleerd wat bescheidener te zijn met het impliciet of expliciet beoordelen van de leefwijze van anderen."

Internationaal gelezen

Het is leuk om te ontdekken dat ook mensen die geen Nederlands lezen deze blog proberen te volgen. Ik kreeg van de week een mailtje van Romanos uit Oregon die middels een vertaalmachine deze blog een beetje meeleest. Ook Romanos is een blogger. Hij beschrijft zichzelf als een Amerikaan in de Griekse Orthodoxe kerk.

Hallo, daar zijn we weer voor de 214de keer...

Drie weken geleden ben ik met een klein groepje op studiereis geweest naar verschillende gemeentestichtende projecten in Engeland. Martijn heeft een uitgebreid verslag geschreven, waarvan ik delen mag gebruiken om deze komende posts te verwerken.

Ons eerste bezoek was bij David en Matt in de wijk Micklefield in de stad High Wycombe. Zij hebben een kleine huisgemeente gestart genaamd Open House Church. Maar dat was niet het meest interessante.

Matt en David zijn met hun twee gezinnen in een uithoek van High Wycombe gaan wonen. Zowel Matt als Dave hebben met hun gezinnen allebei een straat van 25 huizen gekozen die zij elke week bezoeken. Niet elke week een andere straat, maar elke week dezelfde 25 huizen. Deze straat zien zij als hun plaats waar God hun geplaatst heeft.

Elke zaterdagochtend gaat elk gezin zo’n 25 dezelfde huizen langs om hulp aan te bieden, dat doen ze al een jaar of vier. Dit betekent dat ze bij deze huizen al meer dan 200 keer langs zijn geweest. De hulp varieert van het knippen van de heg tot het opruimen van rotzooi. De eerste keren waren de bewoners van de 25 huizen zeer verbaasd, na verloop van tijd werd het gewoner en begonnen relaties te groeien. Inmiddels is er ruimte om voor mensen te bidden en zijn zes mensen onderdeel van de huiskerk geworden. Indrukwekkend was de toewijding van deze mensen: één persoon zei nadrukkelijk dat hij zich voor z’n leven had toegewijd aan de 25 huizen die hij elke zaterdagochtend af ging. Naast deze praktische hulp organiseren ze regelmatig straatfeesten voor deze 25 huishoudens (barbeques, paaseieren zoeken) en hebben ze een kleine recyclingwinkel om mensen te helpen.

Natuurlijk is er in de auto na afloop veel om over verder te praten. Hieronder vind je een aantal opmerkingen en vragen die dit bezoek bij ons opriep:

* Liefde en trouw zijn de twee leidende principes voor deze mensen: in hoeverre is trouw en toewijding onderdeel van de dingen die ik doe?

* Is deze vorm van elke zaterdagochtend langs de deur niet wat krampachtig? Kan dit ook informeler? Of kom je dan niet van je stoel af?

* Het is een zeer ‘lichte’ vorm van kerk-zijn, er zijn weinig activiteiten: het helpen (met gebed vooraf) en huiskerkbijeenkomsten, that’s about it.

* Mensen raken bij allerlei dingen betrokken voordat ze zich echt bekeren. Ze helpen mee bij straatfeesten, gaan mee langs de deuren, etcetera. Onderscheid tussen binnen en buiten de kerk is er nauwelijks, men is echt zoutend zout in de wereld en bouwt op relaties.

Studiedag over gemeentestichten op 24 maart

Zaterdag 24 maart organiseert ECM een interessante studiedag genaamd 'Jonge wijn in nieuwe zakken'. Ik werk er ook aan mee, samen met Teun van der Leer, Jacob Smith en anderen. Het wordt, denk ik, een hele goede dag - de moeite van het komen waard!

"In de Praktijk, Liquid Church, Emerging church, Redeemer. Allemaal nieuwe vormen van gemeente-zijn in de 21e eeuw. Gemeenten stichten raakt 'in'. Maar een nieuw gestichte gemeente lijkt soms helemaal niet op een kerk. Op 24 maart aanstaande organiseert ECM (European Christian Mission) haar jaarlijkse themadag over nieuwe vormen van gemeentezijn in Nederland en Europa.

De tijd waarin we leven vraagt nieuwe vormen voor de oude bijbelse boodschap. Dat merkt ECM in Europa en dat zeggen ook de sprekers van de themadag; Arnold van Heusden, Teun van der Leer, Jacob Glas, Matthijs Vlaardingerbroek en Roland Smith die elk op verschillende manieren betrokken zijn bij gemeentestichting in Nederland."

Klik hier voor meer info en opgave.

Mietjes of moedig leider

In de december editie van het blad Leadership schreef hoofdredacteur Henk Jan Kamsteeg een artikel over moedig leiderschap, genaamd 'mietjes'. De strekking van het artikel was dat hij maar weinig moedig leiderschap in Nederland zag. Halverwege tijdens dit artikel gaf hij drie voorbeelden van moedig leiderschap in zijn ogen, waar ik er een van was.  Dit deed me natuurlijk hartstikke goed en bracht drie dagen lang een dikke glimlach op mijn lippen - tja, niets menselijks is mij vreemd!~

Na een paar dagen ging de glans er van af, werd ik aan het denken gezet en schreef Henk Jan de volgende brief:

Verstoppertje spelen

  Vanmiddag zijn we als gezin met Rogier, Sophie en de kids naar het strand van Hoek van Holland geweest. Verstoppertje spelen in de duinen, heerlijk zitten in de zon op een duintop; het was een glorieuze middag. Als gezin vinden we het altijd leuk om de familie Bos te ontmoeten en natuurlijk met elkaar patat en ijs te eten...

Symposium met Stuart Murray

Ons geloof daagt ons uit om niet te lang te rouwen over het verdwijnen 
van het christendom. Het daagt ons uit om te zoeken naar nieuwe mogelijkheden om van betekenis te zijn, als kerken als christen.

Vrijdag 8 juni a.s organiseren wij een symposium in Den Haag over het thema ‘Church after Christendom’. De sprekers op deze dag zijn Stuart Murray en Juliet Kilpin. 

Het symposium is van 14.00 tot 22.00 uur waarbij een warme maaltijd inbegrepen is. De dag wordt gehouden aan de Veenkade 48 in Den Haag. De kosten voor het symposium zijn 25 euro inclusief de maaltijd en de consumpties. De toespraken worden zonder vertaling in het Engels gehouden.

Stuart Murray
Stuart is in onze ogen de Europese expert op het gebied van gemeentestichting en de postchristendom kerk. Hij heeft o.a. de volgende boeken geschreven: ‘Church planting’, ‘Post christendom’, ‘Church after Christendom’ en zijn nieuwste boek ‘What we can learn from newer churches’. Stuart is docent gemeentestichting verbonden aan Spurgeon’s College in Londen. Hij is de oprichter van het zendingsgenootschap Urban Expression. Zoals zij het zelf verwoorden, is Urban Expression: “an urban mission agency that recruits, equips, deploys and networks self-financing teams pioneering creative and relevant expressions of the Christian church in under-churched areas of the inner city.”

Juliet Kilpin
Juliet is consulent op het gebied van gemeentestichten. Ook zij doceert gemeentestichting op Spurgeon’s College. Samen met haar man heeft zij tien jaar geleden het eerste Urban Expression gemeentestichtend team in Oost Londen opgezet, waar zij nog steeds woont en werkzaam is.

De folder voor dit symposium kan je hieronder downloaden:

Download symposium_church_after_christendom.doc

Doorgehakte knoop

Gisteravond heb ik samengegeten met Marc en Martijn. Over de afgelopen weken was er wat verwarring ontstaan over een gezamenlijk project dat we met elkaar wilden opzetten. Marc heeft kort iets weergegeven van deze avond:

"We hebben gisteravond goed doorgepraat over de visie van Shift en de vijf T's. Matthijs heeft een netwerk van missionaire pioniers voor ogen, mensen die in de praktijk bezig zijn of willen gaan met 'postchristelijke' nieuwe gemeente-initiatieven (de vijf T's). Zelf ben ik met mensen in gesprek om onder de naam Shift een webzine te lanceren over de veranderingen die gaande zijn in kerk een maatschappij en meer fundamenteel insteekt op de noodzaak van een nieuwe reformatie, en innovatie op meer gebieden wil zien dan alleen missional church. Beide initiatieven zijn belangrijk en vullen elkaar denk ik goed aan, maar passen niet goed onder hetzelfde label, in de zin dat iedereen daar dan van harte 'eigenaarschap' over voelt of kan nemen. Die knoop is gisteren doorgehakt en dat schept helderheid."

Marc heeft er ook nog een stuk over geschreven op zijn eigen blog.

Even geen titel

Soms hoor je nieuws, waarna er allemaal slechte woorden door je hoofd gaan. Woorden die je eigenlijk niet mag zeggen, of zelfs denken. Dit overkwam me gisteren:

Van dinsdag op woensdag waren we met ons team, dat bezig is met het gemeentestichtend werk in het Zeeheldenkwartier, een nachtje naar het retraitecentrum de Spil geweest. Een heerlijke plaats om stil te worden, te bidden en veel met elkaar te praten. Eigenlijk is een nachtje veel te kort, maar je kunt niet altijd van huis zijn...

Natuurlijk had ik gisteren 's middags en 's avonds twee spreekbeurten gepland om de retraite snel achter me te laten. Typisch!

Gisteravond laat kregen we een mail van goede vrienden van ons met het nieuws dat ze twee weken geleden als voorgangers uit hun kerk ontslagen zijn. Op dat moment gaat er van alles door je heen en denk je een aantal dingen die ik beter hier niet kan weergeven.

Ik heb het de afgelopen jaren al meerdere keren van nabij gezien dat pioniers een werk opstarten of verder uitbouwen en dan onverwachts door een bestuur ontslagen worden. Elke keer gaat dat met zoveel verdriet, boosheid  en het diep zoeken in jezelf naar oorzaken of schuld gepaard - dat wens je niemand toe.

Ik weet verder niets van deze situatie. Ik weet dat mijn hart naar hen uitgaat en dat we in deze moeilijke tijd voor hen bidden.

Een studiereis ten einde

Het is tijd om weer richting Nederland te gaan. Vanmiddag nemen we de ferry terug naar Calais. Deze week is voorbij geschoten. Vanmorgen hebben we ons laatste gemeentestichtend project bezocht. We hebben veel gezien deze week - ik zal er later uitgebreid over schrijven.