Peter Jansen is een van de mensen die reageerde op mijn vraag 'hoe ontstaat een beweging?' Hij is iemand waar ik veel respect voor heb. Zijn opmerking heeft me dus ook danig aan het nadenken gezet. Hij schreef dat de eerste gedachte die bij hem opkwam, de volgende was: "beweging of hype"?
Ik ben naar Wikipedia gegaan om te ontdekken wat zij over een hype zeggen:
"Een hype (uit te spreken haip, op zijn Engels; afgeleid van het Griekse hyper = "boven") is een verschijnsel dat bovenmatige media-aandacht krijgt en daardoor belangrijker lijkt dan het in werkelijkheid is. Het gevolg van dit mechanisme kan zijn dat iets wat als een hype begint, uitgroeit tot een werkelijk belangwekkend verschijnsel. Wanneer een verschijnsel in een korte periode mateloos populair is geworden, en ontstaan is zonder exceptionele media-aandacht, wordt dit een rage genoemd. Het creëren van een hype wordt wel genoemd: hypen."
Binnen de postmoderne organische emerging anti-structurele post-evangelische non-hierachische postdenominationele cirkels in Nederland (grapje) wordt 'hypen' als een fout woord beschouwd. En ik... ik ben zelf ook geen voorstander van hypen.
Maar de opmerking van Peter heeft mij wel aan het denken gezet. Ik heb wel wat beginnende gedachten hierover...
Ik denk zelf dat hype op zich niet fout hoeft te zijn. Voor mij is hype als het schuim op de golven. Elke golf produceert schuim. Er zijn van die winterdagen dat het schuim tot je knieen hoog op het strand ligt. Zoals schuim het bijproduct is van een golf, zo kan hype het bijproduct zijn van een beweging.
Het is natuurlijk een verschil of je in een bubbelbad gaat liggen en daar vijf flessen shampoo in leeg giet om zoveel mogelijk schuim te creeeren of dat er zich schuim bevindt op een golf. Niets is zo verleidelijk als het menselijk hart, maar ik zou altijd willen kiezen voor de golf waarbij ik het schuim op de koop toe neem.
Maar zelfs al creer je een verschijnsel dat bovenmatige aandacht zal krijgen en daardoor belangrijker lijkt dan het in werkelijkheid is, maar het levert goede vruchten op, is dit dan niet de moeite waard? Een aantal van mijn emerging vrienden zijn een beetje huiverig voor structuren, concepten, producten en marketing. Maar dan kijk ik bijvoorbeeld soms naar een Alpha cursus. Dit is een product dat ontwikkeld is door Holy Trinity Brompton in Londen. Het is een gestructureerd concept dat mede door marketing zowel een hype als een beweging is geworden. Duizenden mensen zouden niet tot geloof zijn gekomen zonder dit product, de marketing en een stukje van de hype. De Alpha cursus heeft niet alleen vele mensen bekend gemaakt met het christelijk geloof, maar het heeft ook fundamenteel het denken binnen de kerk verandert over evangelisatie. Mede door de Alpha cursus is er binnen dit denken een omschakeling gekomen van 'je moet je nu bekeren' mentaliteit naar 'bekering is vaak een proces' mentaliteit. Natuurlijk kan je een hoop negatieve aspecten over Alpha schrijven, maar dat zou al deze bekeringen en deze omslag in het denken niet wegnemen.
Wat wil ik hiermee over hypen en een beweging zeggen? Als visionair ben ik geneigd om te kijken naar het einddoel; een land vol molens! De weg daar naar toe moet je gebruik maken van instrumenten om dit doel te bereiken. Misschien is dit een model, een product, een concept, een marketing campagne, misschien wel een hype... Maar als deze instrumenten mee zouden werken aan het bereiken van het einddoel, heiligt dit doel misschien de middelen?!