Dit is een vraag die Teun van der Leer in zijn thesis 'de kerk op haar smalst' beschrijft. Ik ben vanmorgen begonnen met het lezen en kwam al snel dit gedeelte tegen:
"Waar de kerk zich in theorie en praktijk steeds meer moet definiëren als een gemeenschap die zich onderscheidt van de samenleving als geheel, komt vanzelf de vraag naar voren wie zij dan op zichzelf (nog) is.
Deze vraag wordt alleen maar dringender als we letten op de ontwikkelingen van de laatste vijftien jaar met de opkomst van tal van nieuwe vormen van kerk-zijn in de postmoderne en postchristelijke missionaire situatie van West-Europa en Noord-Amerika, zoals ‘Emerging Churches’, ‘Liquid Church’, ‘Churchless Faith’, ‘Mission-Shaped Church’ en ‘Fresh Expressions’. Op tal van plekken ontstaan nieuwe manieren en vormen van kerk-zijn. De term ‘Mission-Shaped Church’ geeft precies aan waar het om gaat: kerken die worden gevormd door en in het missionaire proces.
Maar, ís dit kerk?! Hoe ver kan het begrip kerk worden ‘opgerekt’? Kun je ook van kerk spreken als een groep Alpha-cursisten die tijdens de cursus tot geloof gekomen zijn, maar geen aansluiting vinden bij de bestaande kerk, als groep doorgaat opdoordeweekse avonden samen te eten, te bidden en bijbel te lezen? En geldt dat ook voor een groep Youth for Christ-ers die op zondagmorgen een brunch organiseert voor de buurt en daarbij dan een bijbelverhaal vertelt? Of een groep zakenlieden die elkaar elke donderdagmorgen vóór het werk uit, ontmoet? Als de kerk zó vloeibaar wordt, verwatert zij dan niet? Of kunnen we eenvoudig volstaan met vast te stellen dat ‘waar twee of drie bijeen zijn in Jezus’ naam’ dat daar sprake is van een kerk?
Villa Klarendal is een project van Youth for Christ en Klarendalse christenen in Arnhem; de plaats waar Teun jarenlang predikant van de Baptistengemeente is geweest. Het is een project waar ik erg enthousiast over ben (weet ik - heb ik al vaker gezegd!) Ik ga er vanuit dat Teun het hier over de zondagse brunch van Villa Klarendal heeft, dus leek het mij een interessante vraag voor Rick en Susanne...
Hieronder het antwoord:
"De genoemde groep Alpha-cursisten uit 1.2. op bladzijde 6 zou tot een kerk uit kunnen groeien, maar zou evengoed beperkt kunnen blijven tot een vorm van geloofsgemeenschap die (nog) geen kerk is. De ‘zondagmorgenbrunch’ Youth for Christ-groep van diezelfde bladzijde, kan er ook toe uitgroeien, maar kan evengoed concluderen dat zij een bruggenhoofd van de kerk vormt, zonder zelf kerk te zijn of te willen worden.[1]
Ik stel vast dat dit ecclesiologisch minimum heldere kaders schept die maximale ruimte bieden en tegelijk een bedding geven. We moeten elkaar - ‘in overeenstemming met de Heilige Geest’! - ‘geen andere verplichtingen opleggen dan wat strikt noodzakelijk is’.[2] Dat noodzakelijke is gelegen in de belijdenis ‘Jezus is HEER’ en het leven onder zijn heerschappij. Daarmee staat of valt elke kerk. Waar dat door de Heilige Geest door mensen beleden en gedaan wordt, vallen de dingen op hun plaats en komt de kerk op orde.
[1] Daarbij zal zij zich altijd ook rekenschap moeten geven van haar eigen geschiedenis. Een geschiedenis die altijd bepaald is geweest door het uitgangspunt dat YfC een ‘brug naar de kerk’ wilde zijn!
[2] Hand. 15:28."